MEMURLARIN DİSİPLİN CEZALARI VE İPTAL SÜRECİ

 

657 Sayılı Devlet Memurları kanunun 124. Maddesinde disiplin cezası tanımlanmıştır. Kanuna göre memuriyette disiplin cezası, “kamu hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesini sağlamak amacı ile kanunların, tüzüklerin ve yönetmeliklerin Devlet Memuru olarak emrettiği ödevleri yurt içinde veya dışında yerine getirmeyenlere, uyulmasını zorunlu kıldığı hususları yapmayanlara, yasakladığı işleri yapanlara” verilecek uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, devlet memurluğundan çıkarma gibi cezalardır.

​

Cezaların kanuniliği ilkesi gereği memura ancak hakkında disiplin soruşturması yapılarak ve savunması alınmak suretiyle uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya devlet memurluğundan çıkarma cezaları verilebilir.

Bu cezaların hangi durumlarda verileceği 657 sayılı kanunun 125. maddesinde açıklanmıştır. Bilgi edinmek amacıyla kanun maddesinin okunması faydalı olacaktır.

Uyarma, kınama, aylıktan kesme ve kademe ilerlemesinin durdurulması cezaları ceza verilmesini gerektiren olaydan itibaren bir ay içerisinde, memurluktan çıkarma cezalarında ise altı ay içinde disiplin soruşturmasına başlanmadığı takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.

​

Disiplin cezasını gerektiren fiil ve hallerin işlendiği tarihten itibaren iki yıl içinde disiplin soruşturması tamamlanarak disiplin cezası verilmediği takdirde disiplin cezası verme yetkisi zamanaşımına uğrar.

​

Hakkında ceza tayini edilmiş memurlara savunma hakkı kapsamında itiraz hakkı verilmiştir. Disiplin cezası verilen memurlara cezaya karşı başvuracağı merci ve sürelerin bildirilmesi gerekir. Uyarma, kınama, aylıktan kesme cezalarına karşı Disiplin Kuruluna,Kademe ilerlemesinin durdurulmasına karşı Yüksek Disiplin Kuruluna 7 gün içinde idari açıdan itiraz edilebilir. Süresinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları idari açıdan kesinleşir.

​

Devlet memurluğundan çıkarma cezasına karşı idari itiraz yolu bulunmadığından kararın tebliğinden itibaren 60 gün içinde idare mahkemesi nezdinde iptal davası açmak gerekir.

​

Verilen disiplin cezalarına karşı disiplin kurulu yada yüksek disiplin kuruluna yapılacak idari itiraz kabul edilirse ceza kaldırılabilir yada daha hafif bir ceza verilebilir. İtiraz red edilirse disiplin cezası idari açıdan kesinleşmiş olur.

​

Kesinleşmeyen disiplin cezaları idari yargıda davaya konu edilemez. Kesinleşen disiplin cezalarına karşı 60 gün içinde idari yargı yoluna başvurulabilir. Tüm disiplin cezalarına karşı açılacak iptal davalarına bakmakla idare mahkemeleri görevlidir.

Kesinleşen disiplin cezasına karşı kararın tebliğini izleyen 60 gün içinde dava açılabilir. Yetkili mahkeme disiplin cezası veren kurumun bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.

​

Kişisel tecrübeme göre Devlet memurlarına verilen disiplin cezaları çoğu zaman keyfi ve hukuka aykırı nedenlere dayandığından iptal davası yoluyla cezaların oldukça yüksek oranı kaldırılmaktadır. Ayrıca bazen disiplin cezaları kurum amirleri tarafından keyfi uygulamalarla mobbing aracı haline getirilmektedir. İdare mahkemesinde disiplin cezasının iptali kararı alınması halinde kurum amirlerinin keyfi uygulamalar konusunda da geri adım attıkları açıkça gözlenmektedir.

​

​

Av. Dr. Türker Fatih ÇİÇEK