AKILLI İLAC LİSTESİ

Aşağıdaki liste, Türkiye’de “hedefe yönelik tedavi” (targeted therapy) ya da halk arasında kullanılan adıyla “akıllı ilaçlar” olarak tanımlanan ve genel anlamda ruhsat almış bazı ilaç gruplarını ve temsilî ilaçları içerir. Ancak Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) veritabanı sürekli güncellenmektedir. Ayrıca bazı ilaçlar endikasyon dışı kullanım onayına sahip olabilir ya da farklı endikasyonlarla ruhsatlanmış olabilir.
1. Tirozin Kinaz İnhibitörleri (TKİ’ler)
BCR-ABL İnhibitörleri (Kronik Miyeloid Lösemi - KML ve bazı akut lösemi tiplerinde)
İmatinib (Glivec)
Dasatinib (Sprycel)
Nilotinib (Tasigna)
Bosutinib (Bosulif)
Ponatinib (Iclusig)
EGFR (Epidermal Büyüme Faktörü Reseptörü) İnhibitörleri (Bazı akciğer kanseri tiplerinde)
Erlotinib (Tarceva)
Gefitinib (Iressa)
Afatinib (Giotrif)
Osimertinib (Tagrisso)
ALK (Anaplastik Lenfoma Kinaz) İnhibitörleri (ALK pozitif küçük hücreli dışı akciğer kanserinde)
Crizotinib (Xalkori)
Ceritinib (Zykadia)
Alectinib (Alecensa)
Brigatinib (Alunbrig)
Lorlatinib (Lorviqua)
VEGF (Vasküler Endotelyal Büyüme Faktörü) / PDGF (Platelet Türevli Büyüme Faktörü) İnhibitörleri
Sorafenib (Nexavar) (KC ve böbrek kanseri vb.)
Sunitinib (Sutent) (Böbrek kanseri, GIST vb.)
Pazopanib (Votrient) (Böbrek kanseri, yumuşak doku sarkomu)
Axitinib (Inlyta)
Regorafenib (Stivarga)
Lenvatinib (Lenvima)
BRAF/MEK İnhibitörleri (BRAF mutasyonlu melanom ve bazı diğer tümörlerde)
Vemurafenib (Zelboraf)
Dabrafenib (Tafinlar)
Trametinib (Mekinist)
Cobimetinib (Cotellic)
JAK (Janus Kinaz) İnhibitörleri
Ruxolitinib (Jakavi) (Miyelofibroz, polisitemi vera)
Tofacitinib (Xeljanz) (Romatoid artrit, psöriyatik artrit - ancak onkoloji dışı bir indikasyon olarak da ruhsatlı)
mTOR (Mammalian Target of Rapamycin) İnhibitörleri
Everolimus (Afinitor) (meme kanseri, böbrek kanseri, pankreatik NET, vb.)
Temsirolimus (Torisel)
2. Monoklonal Antikorlar (mAb)
Anti-HER2
Trastuzumab (Herceptin)
Pertuzumab (Perjeta)
Ado-trastuzumab emtansine / T-DM1 (Kadcyla)
Lapatinib (HER2 ve EGFR’yi hedefleyen TKI olsa da HER2 grubu içinde anılır)
Anti-CD20 (Lenfoma, lösemi vb.)
Rituximab (MabThera)
Obinutuzumab (Gazyvaro)
Ofatumumab (Arzerra)
Anti-VEGF
Bevacizumab (Avastin) (birçok solid tümörde kullanılır)
Anti-EGFR
Cetuximab (Erbitux)
Panitumumab (Vectibix)
Anti-PD-1 / PD-L1 / CTLA-4 (İmmünoterapi sınıfı, ancak “akıllı ilaç” kategorisinde de anılır)
Nivolumab (Opdivo)
Pembrolizumab (Keytruda)
Cemiplimab (Libtayo)
Atezolizumab (Tecentriq)
Durvalumab (Imfinzi)
Avelumab (Bavencio)
Ipilimumab (Yervoy) (Anti-CTLA-4)
Diğer Bazı mAb Örnekleri
Alemtuzumab (Campath) (CD52 hedefli; lösemi ve bazı immun hastalıklarda)
3. PARP (Poli ADP-Riboz Polimeraz) İnhibitörleri
Olaparib (Lynparza)
Rucaparib (Rubraca)
Niraparib (Zejula)
Talazoparib (Talzenna)
Bu ilaçlar özellikle BRCA mutasyonlu over kanseri (yumurtalık kanseri) ve bazı meme kanserlerinde kullanılır.
4. Diğer Akıllı İlaç Kategorileri
Proteazom İnhibitörleri
Bortezomib (Velcade)
Carfilzomib (Kyprolis)
Ixazomib (Ninlaro) (Multiple myeloma)
CDK4/6 İnhibitörleri (Metastatik meme kanserinde)
Palbociclib (Ibrance)
Ribociclib (Kisqali)
Abemaciclib (Verzenios)
KRAS G12C İnhibitörü
Sotorasib (Lumakras) (Spesifik mutasyona sahip bazı akciğer kanserlerinde)
FLT3 İnhibitörleri (Akut myeloid lösemi vb.)
Midostaurin (Rydapt)
Gilteritinib (Xospata)
PI3K İnhibitörleri
Alpelisib (Piqray) (PIK3CA mutasyonu taşıyan ileri evre meme kanseri)
5. Ruhsat ve Geri Ödeme Durumları
Yukarıda sayılan “akıllı ilaçların” pek çoğu Türkiye’de ruhsatlı olmakla birlikte; geri ödeme (SGK tarafından karşılanma) statüleri endikasyon, hasta özellikleri ve ek onaylar (ör. Endikasyon Dışı Permi) gibi kriterlere göre değişiklik gösterebilir.
Her ilacın ruhsatlı endikasyonları da farklı olabilir. Örneğin bir ilacın meme kanseri endikasyonu varken, akciğer kanseri endikasyonu ruhsatlı olmayabilir veya tam tersi olabilir.
Comments